ตามคำจำกัดความของ Svante Arrhenius คือ สารประกอบเคมีที่ดูด H3O+ เมื่อละลายในน้ำ (ผู้รับโปรตอน) ธาตุหมู่ AI เป็นตัวอย่างพิเศษสำหรับเบส ในที่ที่สิ่งแวดล้อมเป็นน้ำ OH− จะถูกให้ เบสและ กรด ถูกมองว่าอยู่ตรงข้ามกันเพราะว่าผลของกรดคือการเพิ่มความเข้มข้น ของ H3O+ ในน้ำ ในขณะที่เบสลดความเข้มข้น เบส Arrhenius เมื่อละลายน้ำสารละลายของมันจะมี pH มากกว่า 7 เสมอ กรดเมื่อผสมกับเบสจะสะเทินทำให้ได้น้ำกับเกลือมี คำจำกัดความ กรด – เบส ทั่วไปและซับซ้อนอีกมากมาย

 

เบสที่เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาแบบเฮเตอโรเจนัส (Bases as heterogeneous catalysts)

สารประกอบด่างสามารถใช้เป็น ตัวเร่งปฏิกิริยาที่ ไม่ละลายน้ำแบบเฮเตอโรเจนัส ในปฏิกิริยาเคมี ได้ ตัวอย่างคือ โลหะออกไซด์ เช่น MgO (Magnesium oxide) CaO (Calcium oxide) BeO (Barium oxide) KF (Potassium fluoride) บนอะลูมินา (Alumina) ซีโอไลต์ (Zeolite)

โลหะแทรนซิชันใช้ทำตัวเร่งปฏิกิริยาได้ดี หลายตัวทำให้เกิดสารประกอบเบส ตัวเร่งปฏิกิริยาที่เป็นด่างใช้ในการเร่งปฏิกิริยา ไฮโดรจีเนชัน โดยการเคลื่อนย้าย พันธะคู่ เมียร์วีอิน – พอนน์ดอร์ฟ – เวอร์เลย์ รีดักชัน (Meerwein – Ponndorf – Verlay reduction) ปฏิกิริยาไมเคิล (Michael reaction) และปฏิกิริยาอื่นๆ อีกมากมาย

 

การแตกตัวของเบสแก่

เบสแก่เป็นอิเล็กโทรไลต์แก่แตกตัวเป็นไอออนได้สมบูรณ์ ถ้าทราบความเข้มข้นของเบสแก่ จะสามารถบอกความเข้มข้นของ OH– ในสารละลายได้ ซึ่งเบสแก่ เช่น LiOH NaOH KOH Ca(OH)2 Sr(OH)2 Ba(OH)2 เป็นต้น การแตกตัวของเบสแก่ (AOH) เป็นดังสมการ

 

AOH(aq) + H2O(l)  A+(aq) + OH–(aq)

 

การแตกตัวของเบสอ่อน

เบสอ่อนแตกตัวเป็นไอออนได้เพียงบางส่วน และยังมีโมเลกุลของเบสละลายอยู่ในสารละลาย ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้ ณ ภาวะสมดุลจึงมีทั้งโมเลกุลของเบสอ่อนกับไอออนที่เกิดจากการแตกตัว ดังสมการ

 

AOH(aq) + H2O(l)  A+(aq) + OH–(aq)

การแตกตัวของเบสอ่อนนั้นสามารถคำนวณหาค่าคงที่การแตกตัวของเบส (Kb) ได้

เบสในชีวิตประจำวัน

สารละลายเบสที่เราใช้ในชีวิตประจำวันมีมากมายหลายชนิด เช่น
– โซเดียมไบคาร์บอเนต ในปากของเรามีแบคทีเรียอาศัยอยู่แบคทีเรียเหล่านี้ใช้น้ำตาลเป็นอาหารโดยสลายน้ำตาลไปเป้นกรดที่เรียกว่า Plaque acid ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคฟันผุ ดังนั้นในยาสีฟันจึงผสมโซเดียมไบคาร์บอเนตหรือเบสที่ช่วยลดความเป็นกรด
– แมกนีเซียมไฮดรอกไซด์ ถ้าในกระเพาะอาหารมีกรดมากเกินไปทำให้อาหารไม่ย่อยและส่งผลให้เกิดอาการจุกเสียดหรือแน่นท้อง การรับประทานยาที่มีส่วนผสมของแมกนีเซียมไฮดรอกไซด์ หรือ Milk of magnesium จะช่วยลดความเป็นกรดในกระเพาะอาหารได้ เพราะมีฤทธิ์เป็นเบสอ่อน ๆ
– น้ำแอมโมเนียหรือแอมโมเนียไฮดรอกไซด์ ใช้ทำน้ำยาทำความสะอาดกระจก เป็นต้น
– ผงฟูหรือโซเดียมไบคาร์บอเนต ใช้ทำขนมต่าง ๆ
– สบู่ ใช้ทำความสะอาดร่างกาย มีหลายชนิดทั้งที่เป็นก้อนแข็ง เป็นของเหลว และเป็นครีม
– ยาสระผม ใช้ทำความสะอาดเส้นผม
– ผงซักฟอก ใช้ทำความสะอาดเสื้อผ้า